Kolejka wąskotorowa Lipa – Biłgoraj była w eksploatacji od 1941 do 1984 roku i głównie służyła do transportu drewna. Czasami wykorzystywano ją również do przewozu innych materiałów oraz pracowników Lasów Janowskich pracujących przy wyrębie lasu. Jej historia rozpoczęła się w 1941 roku, kiedy niemieccy okupanci podjęli inicjatywę. Po ustabilizowaniu się sytuacji na okupowanych obszarach, Niemcy rozpoczęli wykorzystywanie zdobytych terenów. To wtedy niemiecki zarząd Lasów Janowskich wprowadził rabunkową gospodarkę w tych lasach. W roku 1941 powstał tartak w Lipie, a także rozbudowano nasyp kolejowy, który istniał już przed wojną i przetrwał do dzisiaj.
W tym samym czasie co tartak, Niemcy rozpoczęli budowę wąskotorowej linii kolejowej. Na początku tor miał szerokość 600 mm. Do końca 1941 roku długość trasy wynosiła już 5 km. Wokół stacji PKP w Lipie wybudowano kuźnię, lokomotywownię, biura i tory manewrowe obsługujące tę linię. W 1942 roku długość trasy wzrosła do 11 km, a w 1943 roku tor sięgnął Łążka Ordynackiego, osiągając 20 km. Wtedy pojawiły się spalinowe lokomotywy Mercedes-Benz na trasie.
W czasie wojny Lasach Janowskich działały silne oddziały partyzanckie, które podczas jednej akcji zniszczyły lokomotywę i wagony. Nowe lokomotywy Deutz i Mercedes-Benz zastąpiły zniszczone pojazdy. W 1944 roku okupanci wycofali się, a kolejka stała się polską własnością. Wtedy odbudowano nasyp kolejowy i tartak, które ucierpiały w wyniku działań wojennych. W 1945 roku postanowiono przedłużyć trasę aż do Biłgoraja, aby połączyć się z istniejącą już wąskotorową linią kolejową, łączącą Biłgoraj z Zwierzyńcem. Austriacy zbudowali tę linię kolejową na początku XX wieku, a Rosjanie ją rozbudowali.
Rozbudowa rozpoczęła się w 1946 roku i zakończyła się w 1952 roku, kiedy to kolej dotarła do Biłgoraja. W latach 1946-1951 flota została wzbogacona o nowe parowozy, lokomotywy spalinowe, platformy i wózki do drewna. W 1955 roku starsze parowozy zaczęły ustępować miejsca nowszym lokomotywom spalinowym i parowym. Lata pięćdziesiąte były okresem świetności dla tej leśnej linii kolejowej. Pociągi drewniane kursowały nawet dwa razy dziennie, a latem drezyny przewoziły pracowników do gaszenia pożarów w lesie.
Jednak na początku lat sześćdziesiątych nastąpił stopniowy upadek kolejki. Najpierw rozebrano odcinek torów między Biłgorajem a Bukową. Następnie likwidowano odcinki z Bukowej do Szklarni, a linia z Lipy do Szklarni była używana do 1984 roku i została rozebrana w 1988 roku. Ostatnio, w Lipie, gdzie kolejka swój bieg rozpoczynała, powstał pomysł odbudowy małej części trasy w celu obsługi turystów.
Źródła:
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/31283,lipa-lesna-kolejka-waskotorowa-lipa—bilgoraj.html
