Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu
Żywe Muzeum Wsi i Rzemiosła Polskiego jest inicjatywą Jastkowickiego Stowarzyszenia Kulturalno – Historycznego Dziedzictwo i Pamięć, która ma na celu popularyzację zanikających zjawisk kultury ludowej oraz zachowanie i kontynuacja tradycji regionalnych Kochan i Jastkowic. Projekt rozpoczęto końcem 2018 r.
„To ogromne przedsięwzięcie – unikatowe na skalę regionu i oryginalne w swej formie”
Pomysł zakłada stworzenie interaktywnego muzeum, w którym odtworzone zostanie dawne życie na wsi – od początków XIX wieku do współczesności. Nie jest to jednak tradycyjne muzeum, w którym ogląda się eksponaty.
Obiekty Muzeum to wiekowe drewniane budynki uratowane przed bezwzględną rozbiórką i spaleniem na opał. Przeniesione i odrestaurowane stanowią historyczny relikt, do którego można wejść, oglądać i dotykać meble i narzędzia użytku codziennego. Każde urządzenie, maszyna czy przyrząd, jest w pełni sprawne. Odwiedzające osoby mogą osobiście uruchamiać (pod okiem przewodnika) narzędzia rzemieślnicze lub wytwarzać produkty rękodzielnicze.
W pierwszym etapie realizacji działań przeniesiono do Kochan i odnowiono dwa budynki mieszkalne wraz z obejściem, wykonano oświetlenie budynków, zgromadzono i odnowiono eksponaty muzealne. Dzięki dofinansowaniu z programu „EtnoPolska” 2019, odwiedzający już dziś mogą zobaczyć oryginalne maszyny rzemieślnicze oraz urządzenia rolnicze, wykorzystywane dawniej na wsi oraz poznać ich historię.
Prace nad tworzeniem „Żywego Muzeum Wsi i Rzemiosła Polskiego” przyspieszyły znacznie w 2020 r., dzięki wsparciu finansowemu, jakie Jastkowickie Stowarzyszenie Kulturalno Historyczne „Dziedzictwo i Pamięć” uzyskało z dwóch programów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Pierwszy – „Kultura ludowa i tradycyjna” pozwolił na opracowanie i przygotowanie Programu Edukacji Regionalnej w „Żywym Muzeum Wsi i Rzemiosła Polskiego”. Będzie to unikalna, „żywa lekcja historii”, realizowana poprzez aktywne warsztaty, w kilku sektorach tematycznych
LEKCJE ETNOGRAFICZNE
- „Do czego to służyło” – życie codzienne naszych przodków, dawne sprzęty domowe, rolnicze i rzemieślnicze w oparciu o pokaz eksponatów muzealnych i możliwość wykorzystania ich w praktyce.
- „Budownictwo ludowe na Podkarpaciu” – omówienie historii budownictwa ludowego, technik, narzędzi i materiałów budowlanych, wykorzystywanych do stawiania domów na przełomie XIX i XX wieku. Przedstawienie konstrukcji chat na podstawie obiektów znajdujących się na terenie Muzeum.
- „Obróbka lnu” – omówienie dawnego rzemiosła jakim jest tkactwo, narzędzi wykorzystywanych do produkcji przędzy z lnu, prezentacja działania krosna oraz wyrobów tkackich.
- „Kowalstwo” – omówienie podstawowych informacji na temat pracy kowala, narzędzi przez niego wykorzystywanych oraz wyrobów kowalskich.
- „Dawne gry i zabawy” – omówienie dawnych gier i zabaw.
LEKCJE HISTORYCZNE
„W dawnej szkole” – na bazie zgromadzonych eksponatów (stare ławki i krzesła, globusy, liczydła, ekierki, linijki, kątomierze, cyrkle, atlasy, tablice edukacyjne oraz mapy) odtworzymy przebieg lekcji języka polskiego, matematyki, geografii oraz przyrody. Odbywać się będą również warsztaty kaligrafii z użyciem stalówek, gęsiego pióra i atramentu na czerpanym papierze.
„Spotkania edukacyjne na temat patriotyzmu lokalnego i przebiegu II wojny” – zajęcia w terenie, w czasie których zawieziemy grupy w najważniejsze miejsca regionu i opowiemy o wydarzeniach, jakie miały miejsce w czasie II wojny światowej (w Kochanach i okolicznych wioskach znajduje się blisko 20 miejsc pamięci i miejsc, związanych z ważnymi wydarzeniami historycznymi).
Za opracowanie scenariuszy lekcji etnograficznych odpowiedzialny był ekspert z zakresu tworzenia scenariuszy do wystaw etnograficznych oraz katalogów im towarzyszących, etnolog i muzeolog.
Przeprowadzenie zajęć edukacyjnych wpłynie na kształtowanie właściwej postawy odbiorców wobec dziedzictwa i przeszłości regionu oraz poznanie własnej tożsamości. Pomoże przekazać kolejnym pokoleniom regionalne zwyczaje i wartości.
Drugim projektem, realizowanym ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2020 r. była „Rozbudowa, modernizacja oraz uzupełnienie zaplecza technicznego na potrzeby „Żywego Muzeum Wsi i Rzemiosła Polskiego”., dofinansowana z programu „Infrastruktura kultury”. Uzupełniono zasoby infrastrukturalne żywego muzeum, dzięki przeniesieniu do Kochan czterech dodatkowych budynków (dwóch budynków rzemieślniczych, szkoły i stajni), przeprowadzono w nich prace modernizacyjne, a także zakupiono nowoczesne nagłośnienie i oświetlenie na potrzeby wydarzeń kulturalnych, realizowanych na terenie Muzeum. Dzięki tym działaniom zwiększono dostępność i podniesiono atrakcyjność oferty edukacyjno–kulturalnej oraz poziom obsługi technicznej wydarzeń. Udało się ożywić i uratować od zapomnienia wyjątkowe budynki, ukazać walory historyczne i kulturowe regionu, a przez to przekazać kolejnym pokoleniom wiedzę związaną z lokalną historią.
Rozbudowa muzeum objęła:
- demontaż budynków rzemieślniczych, szkoły i stajni, przeniesienie – transport do Kochan, wykonanie wylewek, złożenie budynków
- prace modernizacyjne w budynkach (wymiana dachów i podłóg, modernizacja ścian na zewnątrz i wewnątrz budynków)
- zakup profesjonalnego zestawu do nagłośnienia i oświetlenia scenicznego
Zapraszamy na zapisy na zajęcia w sezonie: od maja do września
Partnerzy i wspierający
Rozwój Żywego Muzeum Wsi i Rzemiosła Polskiego wspiera Fundacja PKO Banku Polskiego
Zadanie dofinansowane ze środków Gminy Stalowa Wola
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu